31.01.2008 tarihli yazımda Sağlık Yaşam İçin Ne Yapmalı ? başlıklı konuyu yorumlamıştım. Genel olarak yaşantımızı daha sağlıklı sürdürmek adına çok kapsamlı olmayan yorumlarımı paylaştığım o yazıdan bir konu seçerek biraz daha özelleştirmek istedim. İş Hayatı. Kitaplar yazılabilecek kadar detaylı içeriği olan bir konu. Ancak bu zamana kadar farklı sektörlerde ve pozisyonlarda çalışarak elde ettiğim izlenimlerle yorumlayabileceğime inandığım bir konu.

İçinde bulunduğunuz koşullar, üzerinde çalıştığınız konu, sorumlu olduğunuz kişiler, sizden beklenenler, pozisyonunuz ve buna benzer diğer birbirine bağlı değişkenler ne olursa olsun iş hayatı içerisinde zorunlu bir yapmacıklık her daim bulunmaktadır. Bu durum çoğunlukla iş yeri içerisindeki çalışma ortamınıza girdiğiniz saat ile çalışma ortamından ayrıldığınız saat arasında mutlak bir sanal dünya oluşur. Aynı ortamı paylaşmanın gereğine ek olarak süreklilik beklentisi içerisinde olanlar sanal bir dünya yaratır etraflarında. Bu sanal dünya içerisinde ilişkiler mesafeli, muhabbetler seviyelidir. Ancak sanallığının sorgulanmayacak kadar aşikar olduğu bu ortamın yönetici veya yönetim açısından anlamlı bir açıklaması vardır. Belki de zaten olmalıdır. İş ortamının lise öğle tatili muhabbeti kıvamında olması beklenemez. Dost meclisi içerisinde yapılan hoş sohbetler ve/veya dünyanın mütemadiyen kurtarıldığı yemekli yuvarlak masa toplantıları hedeften sapmalara yol açabilir. Açacaktır da … 😄

# Hedef Tanımı ve Yol Haritası

Yukarıdaki paragrafı tamamlarken kullandığım hedef kelimesi önemli ve dolu bir kelime. İş yerinde sağlıklı ve mutlu bir ilerleme için mutlaka hedef tanımlamaları yapılmalı. Bir topluluk veya birliktelik olarak şirket çalışanları için ne için ve hangi yollar ile mücadele edileceği mutlaka tanımlanmalıdır.

En basit yorum ile neyi nasıl yapacağını bilmeyen bir kişinin başarılı olması ve buna bağlı olarak mutlu olması sözkonusu olabilir mi ? Bocalama içerisinde olan bir veya bir grup çalışanın birbirini etkilemesi, yöneticileri tarafından olumsuz değerlendirilmesi ve hatta buna bağlı sınırı belirsiz mutsuzluklar beklenen durumlardır.

İş hayatı içerisinde, her birliktelik ve ilişkide de olduğu gibi, toplu/birlikte hareket etmek büyük önem arzetmektedir. Bu hareketin tanımlanması hem kişilerin doğru pozisyonlanması hem de başarıya ulaşılması için gereklidir. Sonuçta bu öncelikli olarak şirketin ve işin başarısı için önemlidir.

Organizasyon büyüklüğü ne olursa olsun, içinde görev alınan her işte, kişinin kendise verilen işi, iş tanımını ve kimlere karşı sorumlu olduğunu net bir şekilde bilmesi gereklidir. İlişkilerin zarar görmeden yürümesi ve girişte bahsettiğim sanal dünyadan uzaklaşılması için bu önemlidir.

Yazımın ilk bölümünde, iş yaşamı içinde sağlıklı yaşam tanımı olarak, hedef tanımının ve hedefe ulaşmak üzere kullanılacak yol haritasının çizilmesinin önemini vurguluyorum. İş yaşamında sağlıklı bir ilerleme hedefleyen bireyin mutlaka bu iki tanımı net bir şekilde iş verenlerinden öğrenmesi ve bunları bilerek hareket etmesi gerekli …

# Organizasyon Şeması ve Sorumluluklar

Bu konuya kısmen ilk bölüm içerisinde değindim ancak detaylandırmakta fayda var. İş hayatı içerisinde normal koşullarda sahip olduğumuz ilişkilere ek olarak mevcut iş yapısına uygun ayrı bir pozisyonlanma söz konusudur. Kimi zaman yönetici, kimi zaman çalışan, kimi zaman üreten, kimi zaman da tüketen olabiliriz … 😄

Ancak ne olduğumuzu, nerede durduğumuzu, nereye gideceğimizi kısaca sınırlarımızı bilmemiz kritiktir. Kimin tavuğuna kışşt diyeceğimizi, tavuklara kışşt deme yetkimiz olup olmadığını veya bulunduğumuz yerde tavukların konumunu bilmeden sessiz kalmakta, ses çıkarmakta problem yaratacaktır.

Organizasyon şeması iş yeri içerisinde yapılanmanın ve sorumlulukların belirtildiği kişi veya görev bazlı belirleyicidir. Yukarıda şakayla karışık ifade ettiğim tavuklara kışşt deme yetkisinin bile kimde olduğunun gösterildiği detaylı ilişkiler silsilesidir. Yatayda ve dikeyde iletişim halinde olacağımız kişilerin ifade edildiği bu tablo hem çalışanlar hem de şirket tarafından titizlikle işletilmelidir. Organizayon şeması içerisinde yeri bulunmayan kişilerin organizasyon içerisine müdahele etmesi, organizasyon içerisinde bağlantısı olmadığı halde çatışma içerisinde olan taraflar veya sıralı ilişkilerin atlanarak süreçlerin işletilmeye çalışılması önemli problemlerin bulunduğuna işaret etmektedir. Bu örnekler çoğaltılabilir ancak önemli olan öncelikle kişinin şirket/iş içerisinde nerede durduğunu bilmesidir.

Günümüzde organizasyon şeması veya sorumluluk tanımlarını oturtamayan yapıların başarıya ulaşacağını iddia etmek mantıklı değildir. Çeşitli nedenlerle işletilemeyen organizasyon şemaları çoğunlukla görev alan kişilerin yıpranması veye verimsiz çalışmasına neden olacaktır. Buna ek olarak işletilen organizasyon içerisindeki iş tanımlarının doğru bir şekilde yapılması, iş tanımlarının gereği niteliklere sahip çalışanların ilgili alanlarda görevlendirilmesi ve yetkilerin dağıtılması da önemlidir. Aksi takdirde organizasyon şeması içerisinde resmi olan ancak yetkisi olmayan bir çalışandan harikalar yaratmasını beklemek hayalcilik olacaktır.

Kutucuklar, çizgiler ve görseller ile donatılmış bir kağıt parçasından öteye gidebilmesi açısından organizasyon şeması ile ilişkilendirilmiş görev tanımları önemlidir. Yüzeysel olarak ilişki yönlerini görsel bir şekilde sunan organizasyon şemasını detaylı bir görev tanımı ile güçlendirmek ve muhtemel hatalı yorumların önüne geçmek gerekir. Kimin neyi nasıl yapacağını ve hangi nitelikte çalışanlar ile çalışıldığını detaylı bir şekilde görev tanımları belirler. Rapor verilecek kişi, raporlama beklenecek kişi, sorumlu olunan konular ve benzeri. Kişilerin gelecek planlamaları açısından ise kariyer planlamasınında kısmen tanımlandığı belgeler yine görev tanımı belgeleridir. Günümüzde “ne iş olsa çalışırım” psikolojisinden kurtulamadığımız durumda değerlendirmediğimiz ancak aslında iş sürekliliği açısından kritik olan kariyer planlaması mutlaka değerlendirilmelidir. Başladığımız bir pozisyon ile vereceğimiz hizmet/emek sonrası hangi noktalara gelebileceğimiz ve/veya bu çalışmaların diğer işlerde veya sektörlerde hangi kapıları açabileceğini bilerek çalışmamız önemlidir.

Yazımın ikinci bölümünde, iş yaşamı içinde sağlıklı yaşam tanımı olarak, içerisinde görev alınacak organizasyonda bulunduğunuz pozisyon, kariyer olanakları ve ilişki içerisinde olacağınız kişiler hakkında detaylı bilgiye sahip olmanın önemini vurgulamak istiyorum.

# Takım Oyunu

Önceki yazılarımda da sürekli olarak gündeme getirdiğimi bir konudur takım oyunu. Birden fazla aynı amaç için mücadele eden kişinin bulunduğu ortamda takım oyunun olması gerektiğine inanırım. Eğer başarılı olmak isteniyorsa kişilerin değerlerini birleştirerek daha büyük bir değer elde edeceğine ve başarıya daha kolay ulaşacağına inanırım.

Takım oyunun işletilmesi genellikle yönetici odaklı olmakla birlikte, kişilerin bir arada üretebildiklerini göstermesi ile de gündeme alınabilir bir konu olabilir. Tabii her iş dalında veya çalışma alanında takım oyununda söz etmek mümkün olmayabilir. Ancak bir şekilde kişilerin birlikte üretmesi çok büyük bir değerdir. Çalışanların bu alanda desteklenmesi veya bir çalışan olarak birlikte çalışabildiklerini yöneticilerine ifade edebilmesi gerekmektedir.

Takım oyunu şirket içi iletişimi arttıracağı gibi kişilerde baskılanmış özelliklerin ortaya çıkarak işe olumlu yansımasını sağlayacaktır. İletişimi kuvvetli bir yapının sorunlarını hızlı bir şekilde çözeceği ve görev dağılımından önce görev paylaşımına yöneleceği unutulmamalıdır.

Yazımın üçüncü bölümü için, kısmen yöneticlere yönelik olsa da, çalışanların sindirilerek bireyselleştirilmeleri yerine takım oyuna yöneltilmeleri gerektiğini vurgulamak istiyorum.

# Gerçek İlişkiler

Yazımın giriş bölümünde sanal dünya yaratılmasıyla ilgili bir ifade kullanmıştım. Özellikle ikinci bölümde paylaştığım organizasyon şeması ve ilgili kurgular nedeniyle sanal bir ilişkiler yumağı oluşmakla birlikte bunları profesyonel bir şekilde ele alıp ilişkileri gerçekler üzerine kurmak önemlidir. Sanal ilişki olarak ifade ettiğim organizasyon şeması gereği veya ilgili pozisyonlanmalar sonucu maskeler arkasına saklanan gerçek yüzlerdir. Ancak bu durum sonuçta taraflara yarardan çok zarar getirecektir. Tabii ki bundan faydalanan ve olmadık yararlar sağlayanalar olabilir, olmuştur da …

Gerçek ilişkiler olmadığı durumda takım oyunundan beklenen verimi almak veya hedeflerin olması gerektiği şekilde tutturulması şans ile desteklenmesi gereken konular olacaktır. İş ortamından çıkıldığında veya bir iş değişikliği yaşandığında dostukların ve arkadaşlıkların devam edebilmesi her insan için büyük bir kazanım olacaktır.

Açıklık ve sadelik her zaman önemlidir. Gerçek ilişkiler ile insanlar pozisyonlarından sıyrılarak problemleri çözebilir ve ilerleyebilir. Ancak gerçek olmayan ilişkiler sadece işe ve birlikteliğe değil aynı zamanda kişisel gelişime de zarar verecek, muhtemel kazanımları engelleyecektir.

Yazımın dördüncü ve son bölümünde iş ilişki içerisinde kurulacak ilişkilerin saygı ve sevgi çerçevesinde gerçekliğinin mutluluk/başarı/süreklilik için önemini vurgulamak istiyorum.

# Son Söz

Çalışma ortamı, iş yapma şekli, sorumluluklar ve benzeri konularda çok farklı yorumlar yapılabilir. Ancak ana hatlarıyla yukarıdaki konu başlıklarına önem verilmesi gerektiğine inanıyorum.

Konuya ilişkin son sözüm, bir önceki yazımda da olduğu gibi, şu olacaktır; bence …