Geçtiğimiz günlerde 2011 Türkiye Değerler Araştırması adı altında bir çalışma yayınlandı. Oldukça heyecan yaratan ve hatta “yaşasın çok mutluyuz” yorumlarıyla değerlendirilen bu çalışmayla ilgili olarak yorumlarımı paylaşmak istedim.

Öncelikle çalışmayla ilgili detayları listeleyelim;

1. Örneklem büyüklüğü: 1,605
2. Veri toplama yöntemi: Yüzyüze görüşme
3. Veri toplama tarihleri: 29.6-11.7.2011
4. Saha organizasyonu ve veri toplama: Rasyonel Araştırma Ltd.
5. Araştırma desteği: Bahçeşehir Üniversitesi
6. Çalışma ilgili detaylı bilgiler ve raporlar Bahçeşehir Üniversitesi sayfasında da (http://www.bahcesehir.edu.tr/habergoster/index/hid/658) belirtildiği üzere http://www.bahcesehir.edu.tr/Turkiye_Degerler_Arastirmasi_Sonuclari.zip adresinde bulunuyor.

Çalışma içerisinde farklı konularda çeşitli istatistikler çıkarılmış. Elde edilen sonuçlara ve yapılan değerlendirmleri içeren belgeleri yukarıda paylaştığım adreslerde bulabilirsiniz. Ancak ben dikkatimi çeken istatistikleri paylaşarak yorumlamaya çalışacağım;

1. Kendisini “mutlu” hissedenler (çok + biraz mutlu toplamı) %77
2. 10 üzerinden ortalama “genel olarak hayattan memnuniyet” puanı 7.31
3. İşini kaybedip, yeni iş bulamamaktan endişe duyanlar %68
4. Telefonlarının dinlenip, e-postalarının okunmasından endişe duyanlar %52
5. Çocuklarına iyi bir eğitim sağlayamamaktan endişe duyanlar %76
6. Orduya güvenenler (tamamen + biraz güvenenlerin toplamı) %75
7. Polise güvenenler (tamamen + biraz güvenenlerin toplamı) %75
8. Basına güvenenler (tamamen + biraz güvenenlerin toplamı) %41
9. “Kesinlikle toplu dilekçe imzalamam” diyenler %66
10. Toplu bir dilekçeye imza koyduğunu söyleyenlerin oranı %10

İlk iki maddeye bakıldığında oldukça iyimser bir tablo görünüyor. Ancak bence çelişkili olan bazı sonuçlar bulunuyor. Mutluluk oranının bu denli yüksek olduğu bir durumda endişe oranının düşük olması beklenir. Ancak mutluluk oranımız %77, genel olarak hayattan memnuniyetimiz 7.31/10 iken; işimiz, çocuklarımız ve kişisel hayatımıza müdahale ile ilgili büyük endişe duyuyoruz. İşte bu nokta da hem bu kadar kritik konularda endişe duyup hem de bu derece mutlu ve memnun olmak ne kadar mümkün ?

Güvenlik güçlerine ve oldukça yüksek bir oranda da basına güvensizlik sözkonusu … Buna karşılık belki de bununla beraber kişilerin kendi fikirlerini ifade etme konusunda ve/veya taraf olma konusunda geri durdukları açık …

Rapor içerisinde dikkat çeken farklı istatistikler de bulunuyor;

1. Yeterli yemek bulamayan %15
2. Evinde güvenlikli hissetmeyen %12
3. İhtiyacı olan sağlık hizmetini veya ilacı alamayan %16
4. Yeterli nakit bulamamak %32

Yeterli nakit bulumamak ile ifade edilen oran azımsanmayacak kadar yüksek olmakla birlikte kredi kartı mağduriyetlerini açıklıyor. Ancak “yeterli yemek bulamayanların” oranı gerçekten düşündürücü … Sağlık hizmetlerine yönelik oranlar uzun süredir yapılan reformların daha yolu olduğunu gösteriyor. Evinde güvenlikli hissetmeyenleri ise açıklamak pek mümkün değil …

Son bölümde kadın ve erkek deneklere yöneltilen sorulara verilen cevapları kısaca paylaşmak istiyorum. Önce kadın denekler ve cevapları;

1. Dışarıda çalışan bir annenin çocukları bundan zarar görür. %69
2. Üniversite eğitimi, kız çocuktan çok erkek çocuk için önemlidir. %35
3. Bazı kadınlar kocalarından dayak yemeyi hak ediyor. %27
4. Bir erkeğin birden fazla karısının olması kabul edilebilir. %20
5. Kadın her zaman kocasına itaat etmeli, onun sözünden çıkmamalıdır. %57

Şimdi erkek denekler ve cevapları;

1. Dışarıda çalışan bir annenin çocukları bundan zarar görür. %70
2. Üniversite eğitimi, kız çocuktan çok erkek çocuk için önemlidir. %38
3. Bazı kadınlar kocalarından dayak yemeyi hak ediyor. %30
4. Bir erkeğin birden fazla karısının olması kabul edilebilir. %23
5. Kadın her zaman kocasına itaat etmeli, onun sözünden çıkmamalıdır. %62

Cevapların örtüşüyor olması düşündürücü … Bu sorulara verilen bu cevaplar nasıl yorumlanabilir ki ? Hem de cevaplar örtüşüyor!

Yazımı ve yorumlarımı sonlandırırken bu çalışmanın belli oranlarıyla gerçeği yansıtmadığını umduğumu ifade etmek istiyorum. Çalışmayı yapanların emeği ve desteği çok değerli ancak böyle bir örneklem ve sonuç listesi üzerinden ne kadar sağlıklı değerlendirme yapılabilir bilemiyorum …

Bu tür paylaşımların ve yorumların artması dileği ile …